تئاتر واقعاً برای همه
نشر نیماژ در سال 1399 پنج نمایشنامه از جذابترین و متفاوتترین نمایشنامههای جهان منتشر کرد. همچنین در این سال بهصورت رسمی فعالیت نیماژ در زمینهی تئوری تئاتر با چهار کتاب مهم آغاز شد.
نشر نماژ در سال 1399 پنج نمایشنامه از جذابترین و متفاوتترین نمایشنامههای جهان منتشر کرد. همچنین در این سال بهصورت رسمی فعالیت نیماژ در زمینهی تئوری تئاتر با چهار کتاب مهم آغاز شد.
ورود مهمترین نویسندهی لهستانی به کتابفروشیهای ایران
نشر نیماژ دیماه سال 1399 پنج نمایشنامه منتشر کرد که یکی از آنها نمایشنامهی «آزادی تازه و دو نمایشنامهی دیگر»نوشتهی استانیسلاو ویتکیهویچ و با ترجمهی علی شمس را منتشر کرد. با انتشار ترجمهی این کتاب از زبان ایتالیایی و انتشار آن، برای اولینبار جامعهی هنر و تئاتر ایران توانست آثاری از استانیسلاو ویتکیهویچ را در اختیار داشته باشد.
کتاب «آزادی تازه و دو نمایشنامهی دیگر» از سه نمایشنامهی کمدی «عملگراها»، «خانهای در حومهی شهر» و «آزادی تازه» تشکیل شده است. این سه نمایشنامه از پراجراترین آثار ویتکیهویچ در سراسر جهان محسوب میشوند.
برای تهیهی کتاب «آزادی تازه و دو نمایشنامهی دیگر» از 
اقدام کنید.
قصهای عجیب از ترجمهی شاهکار پیتر هانتکه
دیگر نمایشنامهای که دیماه سال گذشته به بازار کتاب وارد شد، «کاسپار» نوشتهی پیتر هانتکه و با ترجمهی سودابه فضایلی بود.
این کتاب بعد از ۴۸ سال، امکان انتشار پیدا کرد. سرگذشت ترجمهی سودابه فضایلی دست کمی از قصهی نمایشنامه ندارد.
«کاسپار» نمایشنامهای پست مدرن است. این نمایش با الهام از سرگذشت مرموز کاسپار هاوزر نوشته شدهاست. داستان این نمایشنامه مربوط به جوانی است که بهطور ناگهانی و با وضعی مضحک در شهر پدیدار میشود و توان تکلم ندارد.
برای تهیهی نمایشنامهی «کاسپار» میتوانید از اقدام کنید.
نمایشنامهای جذاب از غول ادبیات روسیه
نمایشنامهی دیگری که سال گذشته منتشر شد، «حمام» نوشتهی ولادیمیر مایاکوفسکی و با ترجمهی مرضیه موسوی بود.
نمایشنامهی «حمام» با عنوان فرعی (نمایشنامه در شش پرده بههمراه سیرک و آتشبازی) نوشتهی ولادیمیر مایاکوفسکی برای نخستینبار منتشر شد و ترجمهی اثر از زبان روسی صورت گرفت.
مایاکوفسکی در «حمام» موقعیتهای مضحک و حمقانهای را به تصویر میکشد و قهرمانان خود را در آن موقعیتها گرفتار میکند. «حمام» درامی در حال مبارزه با بروکراسی است و با تمام توان سعی دارد برای داشتن آیندهای روشن، در برابر آن مقاومت کند.
برای تهیهی «حمام» میتوانید از اقدام کنید.
انتشار نمایشنامهای از روژهویچ بعد از 43 سال
«پیرمرد کوتولهی مضحک» نوشتهی تادئوش روژهویچ و با ترجمهی صدرالدین زاهد سومین نمایشنامهای بود که نشر نیماژ سال 1399 منتشر کرد.
این نمایشنامهی روژویچ را صدرالدین زاهد در سال 1356 از متن انگلیسی ترجمه کرده بود که در تئاتر چهارسو و با بازی فردوس کاویانی روی صحنه رفت. برای انتشار «پیرمرد کوتولهی مضحک»، صدرالدین زاهد اینبار سراغ متن فرانسوی این نمایشنامه رفت و دوباره تمام متن را بازنویسی کرده است. نام اثر هم در همین پروسه دستخوش تغییر شد.
«پیرمرد کوتولهی مضحک» با عنوان فرعی (کمدی در دو پرده)، مضحکهی تکاندهندهی تلخی است. نه فقط از نقطهنظر نگاهی که بر پیری و سالخوردگی دارد. بلکه به دلیل نگاهی که بر رویاها و آمال و آرزوهای بزرگ درهمشکستهی زندگی میافکند. یک زندگی یکنواخت و ملالآور که در آن فساد و تباهی جایگزین حهش و پیشتازی شده است. این نمایشنامه میتواند جنبهای هولناک داشته باشد و عرق سردی بر بدن تماشاگران بنشاند و حالتی بس غمانگیز برایشان ایجاد کند.
برای تهیهی «پیرمرد کوتولهی مضحک» میتوانید از اقدام کنید.
انتشار نمایشنامهای پر از گرههای ناب
نمایشنامهی کمدی «عچق» نوشتهی مورِی شیسگال و با ترجمهی شهرام زرگر آخرین نمایشنامهای بود که سال گذشته از سوی نشر نیماژ منتشر شد.
واژهی عچق پیشنهاد مترجم این کتاب است که معادل واژهی luv در نظر گرفته شده است. این کلمه در جاهایی استفاده میشود گوینده قصد ابراز احساسات داشته باشد اما نخواهد مسئولیت آن را بهعهده بگیرد و یا طرف مقابل را از عشق بترساند پس موقع ادای آن لحن صدا تغییر میکند. در میان جوانان ایرانی هم «عچق» تقریباً در چنین مواردی به کار میرود.
کتاب «عچق» یک نمایشنامه با سه شخصیت است که داستان غافلگیرکنندهای دارد. روند دیالوگها بهمرور گرهها را طرح و سپس آنها را باز میکند.
برای تهیهی «عچق» میتوانید از اقدام کنید.
همانطور کهذکر شد نشر نیماژ در سال 1399 فعالیت خود در حوزهی توری تئاتر ار با انتشار چهار کتاب متنوع و کاربردی در بخشهایی که کمتر به آنها پرداخته شده بود، آغاز کرد.
راهنمایی برای همهی بازیگران
یکی از این کتابها که دیماه سال گذشته منتشر شد، هنر رازآلود بازیگر (فرهنگ واژگان انسانشناسی تئاتر) نوشتهی ائوجینیو باربا و نیکولا ساوارزه و با ترجمهی علی شمس و هدا عربشاهی بود.
این کتاب ویراستی جدید از کتابیست که نخستینبار با عنوان «آناتومی بازیگر» در سال ۱۹۸۲ منتشر و بارها به بسیاری از زبانها ازجمله فرانسوی، انگلیسی، اسپانیایی، پرتغالی، ژاپنی، ترکی، چکی، صربی، روسی و چینی ترجمه شده است. این ویراست سال 2011 منتشر شد.
آناتومی بازیگر نتیجهی اولین کلاسهای مدرسهی بینالمللی انسانشناسی تئاتر بود که با همکاری جمعی از استادان تئاتر، بازیگران و کارگردانان اقصینقاط دنیا در شهر هولشتبرو در کشور دانمارک برگزار شده بود. سال ۲۰۰۵، این دو استاد بزرگ تئاتر ایتالیا و جهان، چاپ اول از بهروزرسانی جدید این کتاب را با عنوان هنر رازآلود بازیگر؛ فرهنگ واژگان انسانشناسی تئاتر برای استفادهی مدرسان و دانشجویان رشتهی تئاتر عرضه کردند که حاصل پژوهشهای انجامشده بین سالهای ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۴ در ISTA است.
چاپ دوم این کتاب در سال ۲۰۱۱ منتشر شد که کتاب حاضر ترجمهایست از همین چاپ. در مقدمهی این کتاب، در باب اصطلاح انسانشناسی تئاتر آمده است: انسانشناسی تئاتر مطالعهی رفتار انسان است که حضور فیزیکی و ذهنیاش را در وضعیت بازنمایی سازماندهیشده و بنابر اصولی متفاوت از زندگی روزمره بهکار میگیرد. این استفادهی فرا ـ روزمره از بدن آن چیزی است که تکنیک نامیده میشود.
برای تهیهی «هنر رازآلود بازیگر» میتوانید از اقدام کنید.
کتابی برای آموختن و نوشتن
کتاب دیگری که در سال گذشته منتشر شد، تحلیل نمایشنامه (راهنمای موردی درام مدرن غربی) نام داشت که نوشتهی آر.جِی.کاردولو است و احسان زیورعالم ترجمهی آن را برعهده داشته است.
خواندن کتاب «تحلیل نمایشنامه» شبیه خواندن یک کتاب فلسفه سختفهم نیست، بیشتر شبیه خواندن اثری ساده و روایتگونه است. کاردولو شما را به فهم آثاری دعوت میکند که دوستشان دارد. او نه یک منتقد که یک هوادار است؛ برای همین شمایل کتاب همدلانهتر از کتابهای انتقادی است. راهنمای موردی یا Casebook، مندرج در عنوان کتاب از همین روست. عبارت Casebook دلالت بر بار آموزشی ماجرا دارد تا ثبت و ضبط یک نگاه و رویکرد. همانچیزی که در بازار کتاب ایران اندک است، کتابی برای آموختن نوشتن.
برای تهیهی «تحلیل نمایشنامه» میتوانید از اقدام کنید.
کتابی دربارهی اجرای ناب پیتر بروک در ایران
کتاب دیگری که در سال گذشته از سوی نشر نیماژ و در زمینهی تئوری تئاتر منتشر شد، «ارگاست در پرسپولیس» نوشتهی ای.سی.اچ اسمیت و با ترجمهی ملیحه وفامهر بود.
مطالعهی «ارگاست در پرسپولیس»دستاندرکاران حوزهی تئاتر را با تئاتر پژوهشی و تجربی آشنا میکند. این کتاب درسنامهی سودمندی را در اختیار دانشجویان تئاتر میگذارد. همچنین علاقهمندان هنر را در لذت تولید یک اثر عظیم سهیم میکند.
کتاب حاضر شرحی است مفصل از تکامل کار اُرگاست از آغاز تا پایان و اِجرای شگفتانگیز آن در پرسپولیس که افزون بر شرح تصور بروک از تئاتر و متدهای بازیگری او، به شرح اجرای تجربی تئاتر برای مخاطبان روستایی ایران و دستاورد تئاتری بروک از فرمهای نمایشی تعزیه و روحوضی در ایران میپردازد. همچنین، نمایی از مواجههی کمپانی تئاتر با بروکراسی پیچیدهی ایران و تضادهای فرهنگی آن را در اختیار خواننده میگذارد.
برای تهیهی «ارگاست در پرسپولیس» میتوانید از اقدام کنید.
بروز و افول کمدی دلارته؛ محبوبترین نمایش کمدی جهان چه بود و چه شد
آخرین کتابی که در حوزهی تئاتر در سال گذشته منتشر شد، «کمدیا دلارته» نوشتهی سیرو فرونه و با ترجمهی دومان ریاضی بود.
سیرو فرونه در کتاب «کمدیادلارته» تلاش کرده است، با گردآوری و بررسی تمامی منابع جدید و قدیم، کتابی جامع و کامل و بهدور از تکرار آنچه در کتابهای دیگر آمده را جمعآوری کند و با شرح بهروز آن، به نگارش دربیاورد.
کمدیادلارته نمایشی است که حدوداً از اوایل قرن شانزده در زادگاهش ایتالیا متولد شد.
این هنر بدیع و عالمگیر نمایشی، در اولین سفر نعلیشکل خود، ابتدا در فرانسه و سپس در اسپانیا انتشار یافت و پس از بازگشت به ایتالیا، بهعنوان یک گونهی نمایشیِ پایا تثبیت شد و به بسیاری از نقاط دنیا ازجمله ایران نیز رسید و تأثیرات شگرف خود را در جهان نمایش گذاشت. این قالب کمنظیرِ هنرِ تماشا راه پرپیچوخم خود را با تمام فرازونشیبهای سیاسی، مذهبی و اجتماعی پیمود و با خود ستارههای ماندگاری را پروراند که هرکدام بهنوبهی خود تأثیری انکارنشدنی در روند روبهرشد این شکل نمایشی داشتند.
با نزدیک شدن به انقلاب کبیر فرانسه، بیشتر حمایتها از تئاتر و مخصوصاً کمدیا دلارته برداشته شد. پس از آن، با مرگ آخرین نسل ستارگان این شکل نمایشی، غروب کمدیا دلارته نیز از راه رسید.
برای تهیهی «کمدیا دلارته» میتوانید از اقدام کنید.
نشر نیماژ در سال 1399 که بهخاطر شرایط نامساعد شیوع کرونا سالی بیتئاتر محسوب میشد و سالنهای نمایش کاملاً به تعطیلی کشانده شدند، بر آن شد تا کتابهایی خاص و متفاوت در زمینهی تئوری تئاتر را در کنار نمایشنامههای بزرگان تئاتر جهان که چندان در ایران شناختشده نبودند، منتشر کند تا اهالی تئاتر و علاقهمندان این هنر در دوران فترت تئاتر بتوانند بیشتر و بیشتر در مورد هنر دلخواهشان بخوانند و تمرین کنند.
