مردی با کلاه مشکی، پالتوی مشکی و کفش آبی مینیماژ

مردی با کلاه مشکی، پالتوی مشکی و کفش آبی

اثر فرهاد پیربال

ترجمه‌ی آکو حسین‌پور

«مردی با کلاه مشکی،…» اولین رمان کردی است که اتفاقات امروز کردستان را (داعش و مهاجرت گسترده) پیش‌بینی کرده است و فرهاد پیربال هجدە سال پیش اتفاقات تلخی را که در انتظار مردم این سرزمین بوده دیده و در رمان به آن‌ها پرداخته است.

درباره‌ی داستان:

گاهی واقعیت آن‌قدر اگزوتیک و غافلگیر‌کننده است که وقتی به فرم داستانی درمی‌آید باور واقعی بودنش دشوار می‌نماید.

فرهاد پیربال در «مردی با کلاه مشکی، شلوار مشکی و کفش آبی» مرزهای داستان و ناداستان را درمی‌نوردد: فریدون؛ معلمی که مصائب مهاجرت را برای آینده‌ی بهتر خود و خانواده‌اش به جان خریده، اکنون با واقعیت‌هایی تکان‌دهنده روبه‌روست و نهایتاً فرهاد پیربال هم شخصاً وارد متن می‌شود…

فرهاد پیربال در مصاحبه‌ای که با مترجم اثر، آکو حسین‌پور داشت درباره‌ی «مردی با کلاه مشکی، پالتویمشکی و کفش آبی» گفته است:

این رمان برای من از دو جهت ارزشمند است: اول اینکه تکنیک روایت این رمان جذاب و بی‌مانند است و از بازخوردهایی که داشته‌ام برداشتم این بوده که در این تکنیک موفق بوده‌ام و ثابت کرده‌ام یک سوژه‌ی خوب تکنیک روایت هم خوب می‌خواهد. دوم اینکه این رمان اولین رمان کردی است که اتفاقات امروز کردستان را (داعش و مهاجرت گسترده) پیش‌بینی کرده است و من هجدە سال پیش اتفاقات تلخی را که در انتظار مردم این سرزمین بوده دیده‌ام و در رمانم راجع بهشان نوشته‌ام.

همیشه مخاطب‌هایم از سرنوشت قهرمان‌های داستان‌هایم می‌پرسند چون من پایان باز را برای داستان‌هایم بیشتر می‌پسندم. واقعیت این است که با اینکه این رمان تا حدی بر مبنای واقعیت نوشته شده، من از ادامه‌ی زندگی شخصیت‌های رمانم اطلاعی ندارم چون آن‌ها در رمان من زنده هستند.

آکو حسین‌پور؛ مترجم مردی با کلاه مشکی، پالتوی مشکی و کفش آبی درباره‌ی این اثر نوشته است:

رمان مردي با کلاه مشکي، پالتوي مشکي و کفش آبي از معروف‌ترين آثار فرهاد پيربال است که مضمون و فضاي اصلي حاکم بر آن جنگ، آوارگي و مهاجرت است؛ داستان از خود بيگانگي، تغيير کردن و گم شدن. در اين کتاب هم چون آثار ديگر پيربال، جنگ پوست‌کنده‌تر از تمامي تعاريف و حقيقي‌تر از تمام برنامه‌هاي خبري حضور دارد: جنگ به ماهو جنگ، جنگي که در فکرها اتفاق مي‌افتد، در جدايي، در يأس فلسفي و البته تنهايي. در آثار پيربال جنگ، عامل تلخي قهوه است، دليل سفيدي بوم، علت اصلاح نکردن ريش‌. در جنگ‌هاي آثار پيربال، قرباني‌هاي اصلي زن‌ها هستند و کشته‌ها، مردها.

از پيربال بسيار نوشته‌ام، اما بي‌ترديد تمام ابعاد هنري و شخصيتي اين هنرمرد کُرد قابل توصيف نيست. او ساختارشکني است که در عمل تمام حد و مرزها و قوانين را در شعر، داستان، رمان، نمايشنامه و موسيقي زير پا گذاشته و با درهم‌آميختن نبوغ، نوآوري، جسارت، عاطفه و تکنيک، توانسته آثاري خلق کند که تکه‌هايي از پازل بزرگ ادبيات جهان باشند. او نويسنده‌اي است که توانسته تعادل ميان کردي نوشتن و جهاني نوشتن را رعايت کند؛ از آن نويسندگاني که هنرشان تنها محدود به آثارشان نيست، بلکه هنر را در تمام ابعاد زندگيشان زيسته‌اند؛ از آن‌هايي که علاوه بر بازنشر دغدغه‌هاي ديرين انسان، با ديدگاهي متعالي نسبت به زندگي و مسوليت‌هاي بشرِ امروز، و با يک جهان‌بيني مختص به خود، حرف‌هاي  بديع و ايده‌هاي نو دارند.

مخاطب آشنا با زندگي شخصي پيربال، او را آيينه تمام‌نماي ادبيات کرد مي‌داند؛ اما به‌رغم بسياري تعريف‌ها، من بهترين معرفي از او را از زبان خودش شنيده‌ام:

من کي هستم؟

زباله‌دان ملتم،  زباله‌دان کُرد.

درباره‌ی نویسنده: