کتاب دریچه جنوبی؛ تاریخچه داستان خوزستان در بستر شکل‌گیری و گسترش داستان‌نویسی ایرانی

دریچه‌ی جنوبی؛ تاریخچه‌ی داستان خوزستان در بستر شکل‌گیری و گسترش داستان‌نویسی ایرانی

اثر کوروش اسدی و غلامرضا رضایی

کتاب  «دریچه‌ جنوبی‌‌؛ تاریخچه‌ داستان خوزستان در بستر شکل‌گیری و گسترش داستان‌نویسی ایران» به‌کوشش زنده‌یاد کورش اسدی و غلامرضا رضایی که هردو از داستان‌نویسان برجسته‌ جنوب ایران محسوب می‌شوند،گردآوری شده است.

آنچه در «دریچه‌ی جنوبی» انتظار شما را می‌کشد:

در کتاب  «دریچه‌ی‌ جنوبی» داستان‌های کوتاهی از احمد محمود، ناصر تقوایی، منوچهر شفیانی، محمد ایوبی، ناصر مؤذن، امیر نادری، بهرام حیدری، نسیم خاکسار، علی‌مراد فدایی نیا، عدنان غریفی، قباد آذرآیین، یارعلی پورمقدم، مسعود میناوی، احمد بیگدلی، اصغر عبداللهی، قاضی ربیحاوی، فتح‌الله بی‌نیاز، محمد بهارلو، فرهاد کشوری، زویا پیرزاد، صمد طاهری، جمشید خانیان، کورش اسدی، عنایت پاکنیا، سعید عباسپور، حسین رحیمی، غلامرضا رضایی، ابراهیم دمشناس، مصطفی مستور، آرش آذرپناه، مهدی مرعشی، خداداد باپیرزاده، عباس عبدی، شاپور بهیان، علی چنگیزی، ماهزاده امیری، بهاره اله بخش، مهدی ربی، تبسم غبیشی، حبیب باوی ساجد، غلامرضا شیری، مریم دلباری، سروش چیت ساز، سپیده سیاوشی، فرشته توانگر، داریوش احمدی، بهروز ناصری و رکسانا حمیدی گردآوری شده و به تناوب یکی از دو مولف کتاب به تحلیل و بررسی اثر پرداخته‌اند.

درباره‌ی کتاب:

خطه‌ جنوب و علی‌الخصوص استان خوزستان به‌دلیل شرایط جغرافیایی منطقه‌ای، نقش موثر و ممتازی در ترویج این شکل ادبی دارد.

کتاب حاضر با همین انگیزه به چگونگی علل پیدایش و رونق داستان در ایران و خوزستان نوشته شده است.

در بخش ابتدایی به وضعیت و موقعیت اجتماعی‌سیاسی‌ ـ فرهنگی ایران در زمان پیدایش داستان کوتاه در غرب اشاره‌ای گذرا کرده‌ایم. علل نفوذ و تأثیر این شرایط در تغییر نگرش و تحول ادبیات معاصر مدنظر بوده است.

در ادامه، داستان‌نویسی معاصر ایران و نقش طبقات در روند شکل‌گیری آن مورد بررسی قرار گرفته است.

در بخش دیگر مبحث داستان اقلیمی و تأثیر اقلیم در داستان را مطرح کرده‌ایم. عنوانی که به‌نظر کمی عجولانه و شتاب‌زده توسط چند نفر از منتقدین در جامعه‌ی ادبی مطرح شد. برخی نیز بر پایه‌ی همین نام‌گذاری به سنجش و داوری داستان‌ها پرداختند. در این قسمت سعی کردیم تا با تشکیک در این عنوان به مبحث فوق بپردازیم.

در ادامه، اوج و رونق داستان کوتاه در دهه‌ چهل و اوایل دهه‌ پنجاه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. به نقش ادبیات داستانی و ترویج جُنگ‌های ادبی در شهرستان‌ها پرداخته‌ایم. به شکل‌گیری و ویژگی‌های ادبیات داستانی خوزستان اشاره کرده و سیر تحول آن را بعد از سال ۱۳۵۷ مورد بررسی قرار داده‌ایم.

به همین منظور تعداد ۴۸ داستان کوتاه از ۴۸ نویسنده‌ خوزستانی در کتاب گنجانیده و نقد و تجزیه و تحلیل شده‌اند. با این امید که مجالی باشد تا در جلد بعدی آن که تا سال ۱۴۰۰ را در بر می‌گیرد بتوانیم در محدوده‌ یک‌صدسال داستان‌نویسی در ایران به دیگر نویسندگان مستعد و جوانی که در این خطه قلم می‌زنند بپردازیم.»

همچنین غلامرضا رضایی در توضیحی که در ویرایش نهایی اضافه کرده آورده است :

«چاپ کتاب حادثه‌ تلخ و ناگواری به‌همراه داشت. فقدان و از دست دادن کوروش اسدی – دوست و رفیق سالیان. عزیزی که بیشتری سهم را در نوشتن کتاب حاضر داشت و ناباورانه ما را تنها گذاشت.»

از دیگر آثار کوروش اسدی که در نشر نیماژ منتشر شده است می‌توان به رمان «کوچه‌ابرهای گمشده» و مجموعه‌داستان‌های «باغ ملی»، «پوکه‌باز» و «گنبد کبود» و کتاب نقد ادبی «شناخت‌نامه‌ی غلامحسین ساعدی» اشاره کرد.

از دیگر آثار غلامرضا رضایی که در نشر نیماژ منتشر شده است می‌توان به مجموعه‌داستان «سایه‌ی تاریک کاج‌ها» اشاره کرد.