کتاب جوانی بدون جوانی مینیماژ

جوانی بدون جوانی

اثر میرچا الیاده

ترجمه‌ی فرهاد بیگدلو

«جوانی بدون جوانی»  از این معضل دیرینه‌ی بشر سخن می‌گوید؛ از تناقضی دردناک، که آیا درست است به خاطر هدفی متعالی از زندگی شخصی خود بگذریم؟

درباره‌ی رمان:

این رمان کوتاه روایت‌گر داستان زندگی استاد زبان‌شناس سال‌خورده‌ای است که بر اثر سانحه‌ای طبیعی، جوانی خود را بازمی‌یابد. این تغییر معجزه‌آسا و شیرین در زندگی استاد توجه همه به‌ویژه نیروهای نازی را معطوف خود کرده و آن‌ها در صدد آن برمی‌آیند تا پرده از رمز و راز این تناسخ بردارند.

صادق احمدی در مقدمه‌ای که برای این رمان نوشته، آورده است:

داستان «جوانی بدون جوانی» از قلم نویسنده‌ای تراویده که بیشتر عمر خود را در پژوهش و کاوش در آثار دین‌شناختی و تحلیل اسطوره گذرانده و شاید بتوان گفت که این رمان شاعرانه دستاورد عمر این نویسنده است. به‌راستی کدام انسانی را می‌توان یافت که حداقل یک‌بار در طول زندگی خود آرزوی بازگشت به روزهای جوانی‌ش را در سر نپرورانده باشد؛ این انسان زمینی که همیشه و در همه‌ی دوران به دنبال کشف راه جاودانگی بوده و در کنار این آرمان بسیار بلند‌پروازانه حتی به بازگشت به دوران جوانی هم اکتفا می‌کند.

اگر به‌راستی این فرصت در اختیار انسان گذارده می‌شد که به برهه‌ای از گذشته‌ی خویش بازگردد، چه واکنشی از او سر می‌زد؟ آیا چنین تحولی (تناسخ) و چنین بازگشتی شایسته و برتافتنی بود؟ و آیا رسالت زندگی در همین فرصت یک‌باره و بدون بازگشت هست یا نه؟

درباره‌ی نویسنده

میرچا الیاده (زاده‌ی ۱۹۰۷ در بخارست – درگذشته ۱۹۸۶)، از اسطوره‌شناسان و دین‌پژوهان نامدار است. وی در رومانی به دنیا آمد. در هفده سالگی برای مطالعه‌ی کتاب «شاخه‌ی زرین» اثر جیمز فریزر زبان انگلیسی را فراگرفت. سپس آموختن زبان‌های ایتالیایی و فارسی را آغاز کرد. پس از دریافت مدرک کارشناسی از دانشگاه بخارست به هند عزیمت کرد و در دانشگاه کلکته به آموختن زبان سانسکریت و مطالعه‌ی آثار شرقی، دین‌شناسی و اسطوره مشغول شد. در آن‌جا مدرک دکترا گرفت و برای تدریس به دانشگاه سوربن دعوت شد. در سال ۱۹۵۲ میلادی مجموعه گفتگوهای خود با کارل یونگ را منتشر کرد.

به اعتقاد الیاده، حوزه دین را باید به‌طور مستقل در نظر گرفت. دین را نباید به امور دیگری مانند جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و فیزیولوژی، اقتصاد، زبان، هنر و غیره تحویل داد؛ یعنی ماهیت دین را نباید با این امور تبیین کرد. پدیده دین را باید حوزه مستقلی در نظر گرفت و آن را بدون فروکاستن به دیگر حوزه‌های معرفت بشری تبیین کرد. تبیین دین براساس مقولات دیگر نظیر آنچه ذکر شد، همان تحویل‌گرایی است.

الیاده در دهه‌ی آخر عمرش، به طرح‌ریزی و نظارت بر تألیف و تدوین دائرةالمعارف دین مشغول بود تا این‌که پس از تکمیل تدوین این دائرةالمعارف و درست یک ماه پس از نگارش پیشگفتار خود بر آن درگذشت. این دائرةالمعارف به زبان انگلیسی در ۱۶ مجلد و در حدود هشت هزار صفحه است که از ۲۷۵۰ مقاله شده است و ۱۴۰۰ نفر از پژوهشگران پنجاه کشور جهان با آن همکاری کرده‌اند.

ادبیات اقتباس

در سال ۲۰۰۷ میلادی فرانسیس فورد کاپولا، کارگردان آمریکایی، فیلم «جوانی بدون جوانی» را با اقتباس از این رمان  میرچا الیاده تولید کرد.

موسیقی این فیلم توسط اسوالدو گلیخوف، آهنگ‌ساز آرژانتینی برنده‌ی جایزه‌ی گرمی، ساخته شده و کیهان کلهر،  نیز در ساخت آن همکاری داشته‌است.

بسیاری از منتقدان معتقدند که این فیلم به اندازه‌ی رمان قوی نیست و لایه‌های معناییِ پنهانی در رمان وجود دارد که فیلم نتوانسته آنها را به تصویر بکشد.

«به من گوش کن، بهت التماس می کنم! چند دقیقه دیگه بهم گوش کن. تقدیر من اینه که هر چیزی که دوست دارم رو از دست بدم. اما ترجیح می‌دم تو رو جوون و زیبا و همونطور که بودی از دست بدم ـ و دوباره بدون من اونطور خواهی شد ـ تا اینکه ببینم تو دست‌های من از بین می‌ری…