هستی‌شناسی معطوف به شیء

هستی‌شناسی معطوف به شیء یک تئوری همه چیز جدید

نوشته‌ی  گراهام هارمن

ترجمه‌ی نوید حمزوی

مجموعه‌ی استخوان‌های روح دفترهایی‌ست در باب فلسفه و نظریه‌ی مدرن. استخوان‌های روح سر آن دارد تا بازنمایی تحلیلی و دقیقی از جریان‌ها و جنبش‌های فلسفی و نظری معاصر به‌دست دهد.

آنچه در «هستی‌شناسی معطوف به شیء» انتظارتان را می‌کشد:

هستی‌شناسی معطوف‌ به شیء یا OOO یک نظریه‌ی فلسفی جدید است که از دل رئالیسم نظرورزانه بیرون می‌آید و ژیژک، دریدا و فوکو را آنتی‌رئالیست می‌خواند. فلسفه‌ای که شیء را نه هم‌بسته با انسان که مستقل از او می‌بیند. مسئله‌ی رئالیسم نظرورزانه، هستی برای ما نیست؛ هستی به‌خودی‌خود است. این فاصله‌گیری از محوریت انسان ‌اندیشنده چیزی است که رئالیسم نظرورزانه از آن آغاز می‌کند. انسان به‌مثابه‌ی هستی‌ ‌در مجاورت هستنده‌های نا-انسانی دیگر، بدون جایگاهی ویژه‌:‌‌ یا هستی‌شناسی‌ مسطح.
کتاب گراهام هارمن از دونالد ترامپ شروع می‌کند، نظریه‌های علمیِ مدعی «تئوری همه‌چیز» را مردود ‌می‌شمارد و با شخصیت داستانی شرلوک هولمز به مصاف نظریه‌ی ریسمان در فیزیک می‌رود، ‌تئوری همه‌چیز را نه در علم فیزیک بلکه در فلسفه پیدا ‌می‌کند و با صدای بلند اعلام می‌کند: بنیان ‌کل فلسفه‌ زیبایی‌شناسی است. با رجوع به ماکیاولی و هابز و نیچه به اسقاطِ جریان ‌چپ و راست در سیاست می‌پردازد و بالاخره با عبور از پیچ‌وخم‌های بسیار از هنر معماری سر درمی‌آورد و سرکی به هم‌سفران و هم‌نظران این تئوری می‌کشد.
نقطه‌ی ‌عزیمت هستی‌شناسی معطوف به شیء خود شیء است، نوشتاری که شیء را از نو تعریف می‌کند.

برشی از کتاب:

• همان طور که دیدیم، فلسفه‌ی مدرن از دکارت با شکافی رادیکال میان اندیشه از یک‌سو و ماده‌ی فیزیکی از سوی دیگر آغاز می‌شود. این وضعیت کوشش‌های فلسفی زیادی را به دنبال داشته است که ادعا می‌کنند اندیشه و ماده از ابتدا درهم‌تنیده‌اند.
• فلسفه‌حتی وقتی پای انسان درمیان نیست باید به شرح روابط میان اشیاء را برای محاسبه‌ی نتایج چنین نسبت‌هایی در دست علم رها نکند. اینجا مورتون دستکاری هوشمندانه‌ای در مضمون فلسفی مشهور « بیناذهنی» ارتباط انسان‌ها انجام می‌دهد: « بیناذهنی در واقع بینااشیائی انسانی با حصاری سراسری است تا نا-انسان‌ها از آن کنار گذاشته شوند.»