کتاب اسکندر

اسکندر

اثر الیف شافاک

ترجمه‌ی  صابر حسینی

 رمان «اسکندر» در سال ۲۰۱۱ منتشر شد. کتابی که بر اساس زندگی مردمانی از طبقه‌ی فقیر و متوسط جامعه‌ی ترکیه نوشته شده است.

داستان انسان‌هایی که از فلات مرکزی ترکیه راهی استانبول و سپس شهر لندن می‌شوند. شافاک در این کتاب به موضوع مهاجرت ترک‌ها و تناقض‌های فرهنگی مردان و زنان ترک با خارجی‌ها می‌پردازد. یکی دیگر از موضوعات محوری رمان، موضوع ناموس و غیرت است. بیشتر شخصیت‌های داستان درگیر این موضوع هستند که در شخصیتی به نام اسکندر به اوج خود می‌رسد.

به گمان این نویسنده‌ی توانا مهاجرت به خودی خود نمی‌تواند تربیتی را که در جوهره‌ی یک انسان شرقی ریشه افکنده از میان ببرد. یک مهاجر ترک هر جای دنیا هم که باشد، ریشه‌های خود را نیز با خویش به این‌سو و آن‌سو می‌کشد. او هیچ مسئولیتی در قبال رفتار خویش احساس نمی‌کند و در پذیرش فرهنگ کشور میزبان از خویش مقاومت نشان می‌دهد.

خلاصه داستان:

پنبه دختری کرد اهل ترکیه است که با آدم ازدواج کرده خانواده و خواهر دو قلویش جمیله را پشت سر گذاشته و به لندن مهاجرت کرده . 3 فرزند دارد اسکندر ، اسما و یونس. اسکندر پسر ارشد سلطان اوست . در ابتدای داستان می دانیم اسکندر مادرش را کشته و اسما نمی تواند او را ببخشد و قصه را شروع می کنیم.

رمان اسکندر خواهشی است برای زدودن خشونت از  وجود مرد شرقی و شاید بتوان گفت که نویسنده با این کتاب توانسته نگاه مردسالارانه‌ی جامعه‌ی ترکیه را نسبت به موضوعاتی چون عشق، زن، خانواده و فرزندان نشان دهد.

شافاک به دلیل این‌که سال‌ها در مهاجرت بوده و هم‌اکنون نیز بیشتر سال را در لندن مقیم است،  رفتار نژادپرستانه‌ی بعضی از انگلیسی‌ها را تجربه کرده و در رمان اسکندر نیز نیم‌نگاهی به رفتار نژاد‌پرستانه‌ی مردم انگلیس نسبت به خارجی‌ها انداخته است و این دیدگاه خویش را در برخورد‌های اسکندر با هم‌کلاسی‌هایش و در برخوردهای دیگر شخصیت‌ها به خوبی نشان داده است.

درباره‌ی نویسنده:

الیف شافاک؛ نویسنده‌ی ترک در سال 1971 در استراسبورگ فرانسه به دنیا آمده است. مادرش دیپلمات بوده و از این جهت شافاک زندگی در شهرهای مختلف جهان را تجربه کرده است. او در سال 1998، برای کتاب «پنهان» برنده‌ی جایزه ی مولانا شد و در سال 2000، با نوشتن رمان «محرم»، جایزه‌ی بهترین رمان سال را از طرف کانون نویسندگان ترکیه از آن خود کرد. شافاک تا کنون ده‌ها رمان منتشر کرده است که همگی به چندین زبان دنیا ترجمه شده‌اند.

برشی از رمان:

چینی‌ها نه مثل ایتالیایی‌ها هوای هم را نگه می‌داشتند نه مثل ایرانی‌ها غیرقابل‌پیشبینی بودند، اما یک اخلاق خاصی هم داشتند: مثل آب‌وهوا ناپایدار بودند.

از دیگر آثار الیف شافاک که توسط نشر نیماژ منتشر شده است می‌توان به «عشق»، «من و استادم»، «پنهان» «سه دختر حوا» و «محرم»و صریح‌ترین و بی‌پرده‌ترین کتاب شافاک؛ یعنی «گریزان» اشاره کرد.